ეკონომიკური ზრდის რეალური და ყალბი წახალისება

ჯონ თამნი
ნუ შეურაცხვყოფთ სტიმულირებას, “სტიმულირების” ამ პაკეტის სტიმულირებად მოხსენიებით

თქმა არ უნდა, ნებისმიერს, ვისაც მიწოდების ეკონომიკის შესახებ გაუგია რამე, პირველი ლაფერის მრუდი ახსენდება. მრუდი, რომელიც დიდი ართურ ლაფერის სახელს ატარებს, დროით უკვე გაცვეთილი ჭეშმარიტებაა – თუ შეამცირებ შრომის დაბეგვრას, შედეგად მეტ დასაქმებულსა და, შესაბამისად, მეტ დასაბეგრ შემოსავალს იღებ. ცხადია, თავად ლაფერი ახლა გვეტყოდა, და სამართლიანადაც, მიწოდების ეკონომიკა ბევრად მეტია, ვიდრე საგადასახადო შემოსავალი. მიწოდების ეკონომიკის იდეა, იმდენად უეჭველია, რომ გასაკვირიც კია, დამატებით განმარტებას თუ ითხოვს – ყველანაირი მოთხოვნა მიწოდების შედეგია. ჩვენ მხოლოდ ის შეგვიძლია ”მოვითხოვოთ” და ”მოვიხმაროთ”, რასაც ბაზარი გვაწვდის.

სახელმწიფოს როლი და კომერციის თავისუფლება

ტექსტი წარმოადგენს ამონარიდს ჟაკ ტიურგოს წერილიდან “ვენსან დე გურნეს საქებარი სიტყვა”. პირველი ვარიანტი ვენსან დე გურნეს გარდაცვალებასთან დაკავშირებით გამოაქვეყნა 1759 წელს.
მოგვიანებით, ტიურგომ წერილი განავრცო და 1776 წლის ვერსია მოიცავს, როგორც დე გურნეს, ასევე თავად ტიურგოს მიერ გატარებული ეკონომიკური პოლიტიკის შეჯამებას.

ჟაკ კლოდ მარი ვენსან დე გურნე მე-18 საუკუნის ფრანგი კომერსანტი და ლიბერალი ეკონომისტია. ავტორი ფორმულისა laissez faire et laissez passer (მარტივად რომ ვთარგმნო – მთავრობა, თავი დაგვანებე!). მის ეკონომიკურ წერილებში გამოჩნდა პირველად ტერმინი “ბიუროკრატია”. დე გურნე სახელმწიფო საბჭოს წევრი და ვაჭრობის სამეფო საბჭოს თავმჯდომარე იყო. არის თავისუფალი ვაჭრობის, დაბალი გადასახადების, ნაკლები ადმინისტრირების იდეოლოგი. ცდილობდა კონკურენციის ხელშეწყობასა და მონოპოლიზმის მოსპობას.

ანრი რობერ ჟაკ ტიურგო ფრანგი ფილოსოფოსი და ლიბერალი ეკონომისტია. იყო საფრანგეთის ფინანსთა მინისტრი (გენერალური კონტროლიორი). ლუი XVI –მ თანამდებობიდან გადააყენა, მისი ლიბერალური ეკონომიკური რეფორმები კი უკუ შეატრიალა. როგორ დაამთავრა მეფემ – კი ვიცით.

კომერციასა და ეკონომიკურ კავშირებზე