დენიელ მიჩელი
FEE (ეკონომიკური განათლების ფონდი) 2019.01.10
მას შემდეგ, რაც 2015 წლის ბოლოს პრემიერ-მინისტრის პოსტი ჯასტინ ტრიუდომ დაიკავა, გადასახადების მაქსიმალური ზღვარი კანადაში 29-დან 33 პროცენტამდე გაიზარდა.
როგორც ჩანს, მან არ იცოდა ლაფერის მრუდის არსებობის შესახებ (ან, მემარცხენე შეხედულების ზოგი სხვა წარმომადგენლის მსგავსად, იცოდა, მაგრამ არად ჩააგდო).
დენ ქლეინი
კლასიკური ლიბერალებისთვის (შემდგომ ტექსტში უბრალოდ – ლიბერალები) და ლიბერტარიანელებისთვის თავისუფლება უმთავრესია. ის მოიცავს პიროვნების თავისუფლებას, კერძო საკუთრების თავისუფლებას და შეთანხმებას, რომ ინდივიდი დომინანტია და პირად სივრცეში გარეშენი არ უნდა ჩაერიონ.
მაგალითზე ვნახოთ. დავუშვათ, თქვენი მეზობელი თქვენი შემოსავლის 25 პროცენტზე უფლებას აცხადებს და საბუთად იარაღს გიტრიალებთ ცხვირწინ. ან ნებას არ გრთავთ, აწარმოოთ და გაყიდოთ პროდუქტი, რომელიც თვალში არ მოსდის და ეპიტნავება. ასეთ მეზობელს დამნაშავედ ჩავთვლით, უთუოდ, ამგვარ მოთხოვნებს კი კანონგარეშე იძულებად. ლიბერტარიანელები და ლიბერალები აცხადებენ, რომ მსგავსი იძულებაა, როდესაც მთავრობა იქცევა ავაზაკი მეზობლის მსგავსად.
დაგვარბევენ. გაზით მოგვწამლავენ. რეზინის ტყვიებით დაგვთხრიან თვალებს.
გამოვლენ შემდეგ და გააპრავებენ.
ასე იქნება, სანამ არ შეგვრცხვება.
მათ არ შერცხვებათ. მათზე არ ვამბობ. ჩვენზე ვამბობ. ჩვენ უნდა შეგვრცხვეს.
კომუნიზმი სიღარიბით, სიძულვილითა და ბრძოლით შობილი დოქტრინაა. მისი გავრცელების შეჩერების გზა სიღარიბის და სიძულვილის ტერიტორიის შემცირებაზე გადის.
ბერტრან რასელი. „რატომ არ ვარ კომუნისტი“ („პორტრეტები მეხსიერებიდან“, 1956)
1924 წელს კარელ ჩაპეკმა Přítomnost-ის 47-ე ნომერში გამოაქვეყნა წერილი “რატომ არ ვარ კომუნისტი”. დღეს კომუნისტს ცოტა ვინმე თუ უწოდებს ჩვენში თავს ღიად, მაგრამ ამოშალე “კომუნისტი” ჩასვი “სოციალისტი” და – ბევრი არაფერი შეიცვლება… სოციალისტის ქართულ ვერსიას ვგულისხმობ, აბა მე რა უფლება მაქვს, ვინმე პატიოსან ევროპელს ვსტაცო ხელი და… თუმცა, ბევრ ევროპელ სოციალისტს თუ აწყინოს, მამაძაღლი ვიყო. 🙂
***
ეს ბოლო დროა, მეკითხებიან ხშირად: რატომ არ ვარ კომუნისტი?
არ იყო კომუნისტი, მხოლოდ რაღაცის უარყოფა არ არის. ეს კრედოა.
არ ვარ კომუნისტი, უფრო იოლი კი იქნებოდა, ვყოფილიყავი. ვიქნებოდი მეც კომუნისტებივით რწმენით აღსავსე, რომ მრუდე მსოფლიოს გასწორებით ვარ ხელგართული. რომ ღატაკთა მხარეს ვარ მჩაგვრელთა წინააღმდეგ. რომ ფულის ტომრებს ვებრძვი მშიერთა დაპურებისთვის. კომუნისტი რომ ვიყო, ზუსტად მეცოდინებოდა, რა და როგორ შევაფასო, რა შევიძულო, ვინ მოვიკვეთო.
ტექსტი წარმოადგენს ამონარიდს ჟაკ ტიურგოს წერილიდან “ვენსან დე გურნეს საქებარი სიტყვა”. პირველი ვარიანტი ვენსან დე გურნეს გარდაცვალებასთან დაკავშირებით გამოაქვეყნა 1759 წელს.
მოგვიანებით, ტიურგომ წერილი განავრცო და 1776 წლის ვერსია მოიცავს, როგორც დე გურნეს, ასევე თავად ტიურგოს მიერ გატარებული ეკონომიკური პოლიტიკის შეჯამებას.
ჟაკ კლოდ მარი ვენსან დე გურნე მე-18 საუკუნის 
ფრანგი კომერსანტი და ლიბერალი ეკონომისტია. ავტორი ფორმულისა laissez faire et laissez passer (მარტივად რომ ვთარგმნო – მთავრობა, თავი დაგვანებე!). მის ეკონომიკურ წერილებში გამოჩნდა პირველად ტერმინი “ბიუროკრატია”. დე გურნე სახელმწიფო საბჭოს წევრი და ვაჭრობის სამეფო საბჭოს თავმჯდომარე იყო. არის თავისუფალი ვაჭრობის, დაბალი გადასახადების, ნაკლები ადმინისტრირების იდეოლოგი. ცდილობდა კონკურენციის ხელშეწყობასა და მონოპოლიზმის მოსპობას.
ანრი რობერ ჟაკ ტიურგო ფრანგი ფილოსოფოსი და 
ლიბერალი ეკონომისტია. იყო საფრანგეთის ფინანსთა მინისტრი (გენერალური კონტროლიორი). ლუი XVI –მ თანამდებობიდან გადააყენა, მისი ლიბერალური ეკონომიკური რეფორმები კი უკუ შეატრიალა. როგორ დაამთავრა მეფემ – კი ვიცით.
კომერციასა და ეკონომიკურ კავშირებზე
Continue reading “სახელმწიფოს როლი და კომერციის თავისუფლება”
დაგიჭერენ!
იმიტომ, რომ ქუჩაში დგახარ. ვიღაცას ელაპარაკები. რაღაცას აპროტესტებ. ხელში პლაკატი გიკავია. მაისურზე რაღაც გაწერია. ფერადი შარვალი გაცვია. მოკლე კაბა გაცვია. თმები გაქვს მწვანედ შეღებილი. გრძელი გაქვს თმა. სულ არ გაქვს თმა. დაგიჭერენ, იმიტომ რომ ბლოგი გაქვს. იმიტომ რომ ტელეგრამს იყენებ. იმიტომ რომ… მიზეზი არ დაილევა.
ბევრს ასეთი ქვეყანა არ გახსოვთ და ფიქრობთ, რომ ის არ არსებობდა და ვიგონებ.
თავად რომ უყვარს, ის ხალხი ამბობს: “პლინტუსს ქვემოთო”.
